Özelleştirme sonrası Mersin Silifke’deki Taşucu Limanı’nın işletmesini alan Ceyport’a karşı yöre halkının yargı mücadelesi sürürken, limanın genişletilmesi amacıyla dip tarama ve likit depolama tesisi projesi için ÇED süreci başlatıldı.
Hediye Eroğlu
Mersin’in Silifke ilçesinde bulunan Taşucu Limanı ve geri sahasının özelleştirilmesi çalışmalarına itirazlar sürürken bir yandan da firma genişleme çalışmalarını hızlandırarak sürdürüyor.
Türkiye’nin doğallığını nispeten koruyabilmiş, Özel Çevre Koruma özelliğiyle tescilli, uluslararası sözleşmeler kapsamında nesli tükenme tehlikesiyle korunan canlı türlerini içerisinde barındıran, denize girilebilir en uzun sahil alanlarının yer aldığı bölgede, liman genişletme projesi uğruna ağaçlar kesiliyor, kumsal ve deniz alanı doldurulurken ÇED süreci yeni bir boyuta geçti.
HUKUKSAL SÜRECE RAĞMEN LİMAN GENİŞLETME FAALİYETİ SÜRDÜRÜLÜYOR
Özelleştirilmesi ile 40 yıllığına işletme hakkı Ceyport Taşucu Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş’ye verilen limanda tarafından yapılması planlanan Ceyport Taşucu Projesi için bakanlıkça 2023’te verilen ‘ÇED olumlu’ kararının iptali istemiyle Eylül 2023’te Mersin 2. İdare Mahkemesi’ne açılan davada önemli bir gelişme yaşamdı. Mahkeme heyeti Temuz ayında; Ceyport Taşucu Liman alanında keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verdi.
HUKUKSAL SÜEÇ DEVAM EDİYOR AMA İNŞAAT DURMUYOR
Ancak hukuki sürece ve itirazlara rağmen proje sürerken, açılan dava kapsamında bilirkişi heyeti sahada keşif incelemesi yaptı. Uzmanlarca yapılan keşif ve inceleme sonrası ‘ÇED Olumlu Raporu’na karşı açılan davada önemli bir gelişme yaşandı. Bilirkişi heyetince hazırlanan raporlar nihayet dava dosyasına girdi. Raporlarda, firmanın sahaya yönelik projesi jeolojik açıdan/ depremsellik açısından yetersiz çıktı.
YÜRÜTMENİN DURDURULMASI İSTENDİ
Konuyla ilgili MERÇED’den yapılan açıklamada, “Proje alanında yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonrasında bilirkişiler tarafından hazırlanan raporlar dosyaya sunuldu. Jeoloji mühendisi tarafından verilen rapor oldukça lehimize. Çünkü keşif alanında yapılan incelemede dava konusu parselin deniz kenarında ve denize sıfır konumda olduğu sahil kısmının alüvyonel malzeme ile kaplı olduğu, bu birimin çoğunlukla gevşek bir zemin oluşturduğu, taşıma gücü bakımından sorunlu ve zayıf zeminler olduğu, projenin özel bir proje olması nedeniyle ve zemin yapısının gevşek ve dolgu malzemesinden oluşması sebebiyle çok daha detaylı, hem denizde hem de deniz kenarında detaylı bir çalışma yapılması ve oluşabilecek risklerin ortaya çıkarılması sonrası planlamaya gidilmesi gerektiği halde ÇED raporu ekinde verilen jeolojik ve jeoteknik etüt raporunun bu anlamda herhangi bir yeterli veriye dayandırılmadığı.
“DEPREME KARŞI DAHA KAPSAMLI BİR ÇALŞMAYA İHTİYAÇ VAR”
6 Şubat depreminden sonra ortaya çıkan yeni bilimsel tespitler karşısında bu konuda çok daha kapsamlı bir çalışma yapılması gerektiğinin ortaya çıktığı, çünkü yaşanılan felaketin depremin sadece fayın kırıldığı alanı değil, fayın mekanizmasına göre çok daha geniş bir alanda yıkıcı etkiler yaratabileceğinşn görüldüğü, 6 Şubat depreminden sonra diri fay hattının yenilendiği, Bu nedenle özel bir proje olan deniz kenarında ve denizde yapılacak ve dolayısıyla zemin yönünden ciddi sıkıntılar içeren dava konusu projedeki çalışmaların 6 Şubat depreminden sonra yenilenen diri fay haritasına göre yapılması gerekirken yapılmadığı, Bu nedenle jeolojik değerlendirmelerinin yeniden bu diri fay haritasına göre yeniden yapılması ve değerlendirilmesi gerektiği.
Deniz tabanı ve karada oluşacak şekilde zemin büyütme ve ivme değerlerinin daha detaylı sismik çalışmalarla incelenmesi ve raporda bahsedilen parametrelerin ortaya konması gerektiği belirtiliyor.
“JEOLOJİK VE JEOTEKNİK ETÜT RAPORU, UYGUN BİR ŞEKİLDE YENİDEN HAZIRLANIP ONAYLANMALI”
Sonuç olarak dava konusu alanın tamamen özel bir proje alanı olması, zemin yapısının gevşek kumlu, killi, çakıllı ve dolgu malzemeden oluşması sebebiyle hem deniz kenarı, hem de deniz içinde detaylı bir çalışma yapılması ve oluşabilecek risklerin ortaya çıkarılması sonucunda planlamaya gidilmesi gerektiğinden ÇED raporu ekinde yer alan Jeolojik ve Jeoteknik Etüt Raporunun ilgili genelgeye uygun bir şekilde yeniden hazırlanıp onaylanmasından sonra ÇED raporunun düzenlenmesi gerekirken bunun yapılmamış olduğu belirtildi.
“DEPREMSELLİK ARTTI, ALANIN DAHA DETAYLI SİSMİK ÇALIŞMALARLA İNCELENMESİ GEREKİYOR”
Ayrıca ÇED raporunda depremsellikle ilgili detaylı bir çalışma yapılmamış olduğu son yaşanılan 6 Şubat depremlerinden sonra değişen aktif haritası ve buna bağlı sismik parametrelerde değişkenlikler olduğunun görüldüğü.
Dava konusu alanın deniz tabanı ve karada olacak şekilde zemin büyüme ve ivme değerlerinin daha detaylı sismik çalışmalarla incelenmesi ve bahsedilen parametrelerin ortaya konması gerektiği ortaya kondu. Bunlar yapılmadığı nedenle jeolojik açıdan/ depremsellik açısından projenin yetersiz olduğu rapor edilmiştir” denildi.
47,97 HEKTAR ALAN TARANACAK
Tüm bu gelişmelere rağmen firmanın liman genişletme çalışmaları kapsamında dip tarama ve likit depolama tesisi projesi için ÇED süreci başlatıldı. Firma tarafından bakanlığa sunulan dip taramaya ilişkin raporda, “Söz konusu proje kapsamında 20 kişinin çalıştırılması planlanmaktadır. Projenin Kapasitesi ve Projenin Kapladığı Alan Proje kapsamında hedef gemilerin ihtiyaç duyacağı şekilde, basen ve rıhtım önünün 16 metre taranması gerekmektedir. Mevcut haliyle basen içi su derinlikleri 3 -12 metre arasında değişmektedir. Basen haricinde gemilerin limana erişimleri için seyir edecekleri yaklaşım kanalı da tarama işlemi ile birlikte derinliklerin 16 metreye çıkarılması planlanmaktadır.
Toplamda yaklaşık 479 bin 680,60 metrekarelik (47,97 hektar) bir alanda mevcut durumda devam eden 2 bin 007.180 metreküp taramaya ilave olarak 800 bin metreküp tarama yapılması planlanmaktadır” denildi.